SLOPE

Cel badawczy projektu

---

Projekt współfinansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach programu INNOTECH III.

Do podjęcia badań nad nowym narzędziem do wykrywania aktywnych stoków osuwiskowych skłaniają przede wszystkim: (1) brak skutecznej oraz zarazem efektywnej i ekonomicznej metody wyznaczania aktywnych stoków osuwiskowych, (2) bardzo duże koszty związane z niszczeniem budynków i infrastruktury w wyniku osuwisk, czego przykładem jest katastrofa osuwiskowa w Karpatach z roku 2010 , (3) wzrost w ostatnim czasie ilości i częstotliwości występowania silnych opadów a pośrednio wzrost zagrożenia osuwaniem.

Celem badawczym projektu jest budowa i przygotowanie do komercjalizacji narzędzia do wykrywania aktywnych stoków osuwiskowych i zastosowanie go na terenie gminy Milówka. Celem pośrednim jest wprowadzenie na rynek nowego narzędzia, a przez to ograniczenie w przyszłości zniszczeń zabudowy i infrastruktury komunikacyjnej oraz związanych z nimi strat indywidualnych mieszkańców terenów górskich, inwestorów prywatnych i publicznych, samorządów oraz budżetu państwa wynikających z występowania katastrof osuwiskowych.

Aby osiągnąć główny cel wyznaczono następujące cele szczegółowe:

(1) analiza zmienności szerokości przyrostów rocznych w świerkach rosnących na terenie gminy Milówka – jako podstawa do wykrywania aktywnych stoków osuwiskowych.

(2) opracowanie i przetestowanie programu komputerowego do wykrywania aktywnych stoków osuwiskowych poprzez obliczanie indeksu dekoncentryczności przyrostów rocznych z wykorzystaniem prób pobranych na terenie gminy Milówka

(3) stworzenie interaktywnego geoportalu zawierającego informacje o aktywnych stokach osuwiskowych dla gminy Milówka zintegrowanego z Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego dla gminy Milówka wraz z mapą obszarów terenu Polski, gdzie opracowana metoda może być potencjalnie zastosowana. Opracowane zostaną także produkty referencyjne w wariancie dla małych inwestycji w obszarach górskich z uwzględnieniem oceny zagrożenia osuwiskowego na działkach o powierzchni powyżej 20 arów oraz wariant dla inwestycji drogowych z uwzględnieniem oceny zagrożenia osuwiskowego w bezpośrednim sąsiedztwie budowanych dróg.

(4) opracowanie projektów referencyjnych w kilku wariantach:

• wariant dla samorządu lokalnego (gminy – przykład dla gminy Milówka), oparty o integrację z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego – zaplanowany na wcześniejszych etapach wniosku;
• wariant dla małych inwestycji w obszarach górskich z uwzględnieniem oceny zagrożenia osuwiskowego na działkach o powierzchni powyżej 20 arów;
• wariant dla inwestycji drogowych z uwzględnieniem oceny zagrożenia osuwiskowego w bezpośrednim sąsiedztwie budowanych dróg.

Obok celów praktycznych zaplanowano także realizację celów naukowych, w tym opublikowanie kilku prac prezentujących wyniki badań w prestiżowych czasopismach naukowych (z listy filadelfijskiej) o zasięgu międzynarodowym oraz popularyzację wyników badań na forum naukowym poprzez uczestnictwo w kilku konferencjach krajowych i zagranicznych.

Projekt jest realizowany w dwóch fazach: badawczej i przygotowania do wdrożenia.

W fazie badawczej na działania zaplanowane w projekcie składają się kolejno:

• (1) moduł badań przemysłowych – analiza warunków pozageomorfologicznych wykształcania dekoncentryczności przyrostów rocznych w świetle biologicznych modeli wzrostu drzew – przygotowanie do zastosowania w praktyce,
• (2) pozyskanie danych wejściowych dendrochronologicznych i geomorfologicznych do geoportalu i opracowania programu komputerowego (produktu projektu),
• (3) analiza aktywności osuwiskowej stoków w Milówce i opracowanie programu komputerowego do automatycznej analizy zagrożenia osuwiskowego,
• (4) opracowanie produktów referencyjnych: ocena zagrożenia osuwiskowego dla inwestycji drogowej, dla niewielkiej inwestycji (posadowienia budynku), opracowanie geoportalu, który zostanie udostępniony w sieci www oraz map zagrożenia osuwiskowego w Milówce, które zostaną przekazane gminie i uwzględnione w planach zagospodarowania przestrzennego.

Ze względu na interdyscyplinarną specyfikę projektu i jego szerokie powiązania z naukami o Ziemi, naukami biologicznymi oraz naukami informatycznymi zaplanowano zastosowanie różnorodnych metod badawczych, które można ogólnie podzielić na:

• kameralne studia literatury przygotowujące do aplikacyjnego zastosowania produktu,
• analizy statystyczne,
• badania eksperymentalne,
• badania terenowe, w tym pobór prób,
• badania laboratoryjne - obróbka, pomiar i analiza,
• prace informatyczne i geoinformatyczne.

Celem fazy przygotowania do wdrożenia jest maksymalne przygotowanie opracowanego w fazie badawczej produktu (nowe narzędzie do wykrywania aktywnych stoków osuwiskowych) do komercjalizacji. Na etapie przygotowań do wdrożenia wyróżnione zostaną następujące działania prowadzące do realizacji zadań:

• (1) opracowanie i złożenie wniosku patentowego w oparciu o powstały produkt,
• (2) opracowanie instrukcji zastosowania produktu – narzędzia analizy zagrożenia osuwiskowego oraz opracowanie kosztorysów inwestorskich w różnych wariantach,
• (3) badania rynku i konsultacje z potencjalnymi zleceniodawcami.

Na etapie realizacji projektu uruchomione zostaną ścieżki badania rynku których celem będzie przygotowanie do komercyjnego wykorzystania narzędzia do wykrywania aktywnych stoków osuwiskowych.

Projekt współfinansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach programu INNOTECH III